Sibirya Ekspresi

Sovyetler dağılırken arkada bıraktığı pek çok enkazdan belki de en acıklısı katliamlar ve sürgünlerle dolu "aydınlar trajedisi" olmuştur.

Rusya'da sistemler değişse de sürgün yeri olan Sibirya'nın kaderi değişmez. Sibirya; kürek mahkûmlarının, halk düşmanlannın(!) kamplarda çalıştırılmak üzere gönderildiği sürgün ülkesidir... Orası daima "diriler kabristanlığı"dır. İnsanlığın düşünen kafaları, yedi ay -60'larda çalışan bu dipfrizde ne yapar, nasıl yaşar? Oraya sürülenlerin çoğu bir daha güneşi göremez, orada buzdan bir cellâdın elinde can verir.

Panait İstrati, bir gezi sırasında Sovyet dostlarına insanların uğradıkları haksızlıkları sorunca, dostları: "Panait, yumurta kırılmadan omlet yapılmaz!" cevabını verirler. Buna karşılık Panait: "Pekâlâ, görüyorum ki yumurtaları kırmışsınız ama omlet nerede?" demekten kendisini alamaz.

Bu kitapta, sudan bahanelerle sindirilen, sürülen ve öldürülen aydınların trajedisi var.