Kur'an'a Yönelirken

Kur'an'a yönelirken (Tefsirlerden faydalanmak)

Bütün tefsirlerin yaşanılan çağa göre hazırlandığını dikkate al­mamız gerekir. Daha önce de belirttiğimiz gibi İlahi mesaj, evrensel olan bir mesajdır. Müfessirlere düşen görev, söz konusu İlahi mesajı kendi zamanına ve kendi toplumuna iletmesidir.

Rivayet tefsirlerine nakli tefsirler de denilmektedir. Çünkü bu tefsirlerin içeriği, genel olarak nakillere dayan­maktadır. Rivayet tefsirlerinde esas alınan husus; ayet-i ke­rimelerin diğer ayet-i kerimelerle, Resulullah (s.a.v.)'in ve sahabenin bu konulardaki sözleriyle açıklanmasıdır. Hatta bu tefsire sahabelerin sözleriyle birlikte, tabiilerin de ilave edileceği kanaatinde olanlar vardır. Rivayet tefsirlerinde böylesi zengin nakiller olmakla beraber, bu nakillere İsrailiyatın ve bazı uydurma haberlerin de girmiş olması, rivayet tefsirlerinin zayıf yönünü oluşturmaktadır.

Dirayet tefsirleri ise sadece rivayetlerle sınırlı kalma­yıp, din, dil, edebiyat ve değişik ilimlere dayanılarak yapı­lan tefsirlerdir. Dirayet tefsirlerine aynı zamanda re'y tefsi­ri denilmesinin nedeni, bu tefsirlerde re'ye de yer verilmesidir. Re'y tefsirinin caiz olup/olmadığı meselesinde oldukça uzun tartışmalar yapılmıştır. Bununla beraber re'y tefsirleri mezmum ve memduh olmak üzere ikiye ayrılmış, memduh olan caiz görülürken, mezmum olanlar caiz gö­rülmemiştir.

Tefsirler hakkında bu çok kısa bilgiyle birlikte, bütün tefsirlerin yaşanılan çağa göre hazırlandığını da dikkate al­mamız gerekir. Daha önce de belirttiğimiz gibi İlahi mesaj, evrensel olan bir mesajdır. Müfessirlere düşen görev, söz konusu İlahi mesajı kendi zamanına ve kendi toplumuna iletmesidir. Bu mesaj iletilirken hiç şüphesiz ki yaşanılan zamanın ve içinde bulunulan toplumun birçok durumu dik­kate alınacaktır. Nitekim bütün müfessirlerin yaptığı da, evrensel olan İlahi mesajın özellikle yaşanılan zaman dili­mine yansıyan boyutuna, o çağdaki insanların anlayışına göre açıklık getirmeleridir.

Bu gibi eserlerdeki bazı hükümlerin tefsirlerinden günümüzde de faydalanabilmemiz mümkün olmakla beraber, bütün hükümlerin tefsirine aynı yaklaşımda bulunamayız. Çünkü hiçbir tefsir, genel olarak evrensel değildir. Evren­sel olan İlahi mesajın yorumu veya tefsiri değil, İlahi mesajın bizzat kendisidir.

İlahi mesaj kıyamete kadar bütün zamanları ve mekanları dikkate alırken, tefsirler genel olarak yaşanılan za­manı ve mekanı dikkate alırlar ve dikkate almak zorunda­dırlar..

Netice olarak tefsirlere bu bilinçle yaklaşmamız, yaşa­dığımız çağdaki insanları İlahi mesajın asırlar önceki tefsiriyle değil, bugünümüze ışık tutan apaçık içeriği ile karşı karşıya getirmemiz gerekir.

Çünkü altının çizilmesi gereken gerçek, ayetin tefsiri ayet, vahyin yorumu vahiy değildir.

Ayetin tefsirini ayet, vahyin yorumunu vahiy yerine koymak ve bu tefsirle­rin tefsirini, yorumların yorumunu yaparak insanları bun­larla karşı karşıya getirmek, insanlara açıkça zulmetmek olacaktır.

Bütün tefsirler, bu tefsirlerdeki açıklamalarla sınırlı kalmamamız kaydıyle faydalanabileceğimiz eserlerdir. Özellikle gramer ağır­lıklı tefsirler, arapça bilmeyen müslümanların sık sık müra­caat edecekleri ve faydalanabilecekleri tefsirlerdir. Ancak yukarıda belirttiğimiz gibi, Kur'an-ı Kerim anlayışımızı bu gibi eserlerle, bu gibi tefsirlerle sınırlı tutmamamız gerekir.

Bunlarla sınırlı kalmamız, Kur'an-ı Kerim'i anlamak değil, Kur'an-ı Kerim'den sadece geçmiş müfessirlerin ne anladığını anlamamızı sağlayacaktır. Böyle bir anlayış ise, günümüze uzanan ve gü­nümüz için kesinlikle yeterli olabilecek bir anlayış değildir. Çünkü günümüzde anlamamız ve günümüz insanları­na anlatmamız gerekengerçekler, İlahi vahyin belli bir dö­nemdeki tefsiri veya yorumu değil, İlahi vahyin evrensel mesajıdır.