Esat Paşa'nın Çanakkale Savaşı Hatıraları

Esat Paşa, son devir Türk tarihinin değerli askerlerindendir. 1911'de Gelibolu'daki 5. Fırka (Tümen) kumandanı ve Çanakkale Savaşı'nda kolordu kumandanı oldu. Kurmay Yarbay Mustafa Kemal Bey'in 19. Fırkası, bu kolordunun 3 tümeninden birini oluşturuyordu.

Çanakkale Savaşı'nda Esat Paşa'nın adı dünyaca tanındı. Bu savaştaki başarılarından dolayı rütbesi ferikliğe (korgeneralliğe) yükseltildi. Çanakkale Savaşı'ndan sonra 1. ordu kumandanı olarak İstanbul'a geldi. 1920'de Salih Paşa kabinesinde iki hafta kadar Bahriye Nazırı oldu. İsteğiyle emekliye ayrıldı. 2 Kasım 1952'de 90 yaşında öldü.

Esat Paşa, Harbiye'de okunmak üzere telif ve tercüme ettiği matematik ve geometri üzerinde 4 basılı eserin sahibidir. Bunlardan çok daha önemli olarak, askeri hatıralarını ayrıntılı bir şekilde kaleme almıştır. Birinci Dünya Savaşı ve ondan önceki devre için orijinal bilgi veren hatıraları yakın tarihimiz açısından çok önemlidir.